16e-eeuwse Turkse schotel

dinsdag 25 oktober 2022

De Ottema-Kingma Stichting (OKS) heeft ten behoeve van het Keramiekmuseum Princessehof een unieke, spectaculaire schotel uit circa 1530 verworven. Het gaat om een schotel van het zogeheten Iznik keramiek met blauwe en turquoise decoraties van druivenranken en bloemen. Met een diameter van 44,5 centimeter is dit de grootste Iznik schotel met druivenmotief die bekend is. Het topstuk werd door de OKS aangekocht in Londen en is in bruikleen gegeven aan het Keramiekmuseum Princessehof. De schotel zal van 29 oktober 2022 t/m 20 augustus 2023 te zien zijn in de feesttentoonstelling van het Princessehof in Leeuwarden, waarna het een plek krijgt in de vaste presentatie Van Oost en West.

De decoratie op de schotel imiteert het Chinese blauwwit porselein uit de Ming-dynastie (1368-1644). Veel van dit porselein kwam via de handel terecht in het Midden-Oosten, en vormde een belangrijke inspiratiebron voor keramisten in Perzië (nu Iran) en het Ottomaanse Rijk (nu onder andere Turkije en Syrië). Opvallend is dat de druivenranken gespiegeld zijn aangebracht ten opzichte van de originele Chinese schotels. Mogelijk zijn de decors van het Chinese porselein overgetrokken op een stencil door ambachtslieden aan het Ottomaanse hof en vervolgens gebruikt voor de decoratie van schotels uit de Turkse stad Iznik. Bij dit exemplaar hebben de keramiekschilders het kobaltblauw gecombineerd met turquoise, een kenmerkende combinatie die vanaf de 16de eeuw werd toegepast op Iznik keramiek.

De aangekochte schotel is zowel vanwege het monumentale formaat als de fijn uitgevoerde decoratie een topstuk in zijn soort en een unieke aanwinst voor Nederland. De schotel is bovendien een belangrijke aanwinst voor de collectie van de OKS en voor het Keramiekmuseum Princessehof, omdat het object de verregaande interactie tussen China en het Midden-Oosten illustreert. Na de feesttentoonstelling wordt de schotel dan ook toegevoegd aan de permanente presentatie Van Oost en West, waarin de bezoeker dwarsverbanden in stijl, vorm en techniek ontdekt in keramiek uit Azië, het Midden-Oosten en Europa.

Keramiekmuseum Princessehof werd in 1917 door de Leeuwarder notaris Nanne Ottema opgericht, onder meer om er zijn keramiekverzameling tentoon te stellen. De Ottema-Kingma Stichting beheert de nalatenschap van Nanne Ottema en verwerft objecten voor de Collectie Fryslân in de geest van Nanne Ottema.