Bijzondere huwelijksbokaal terug in Harlingen

Bijzondere huwelijksbokaal terug in Harlingen

woensdag 24 november 2004

Onlangs heeft de Ottema-Kingma Stichting met steun van de Vereniging Rembrandt bij een kunsthandel in Londen een zeer bijzonder stuk verworven, dat zal worden opgesteld in het Gemeentemuseum Het Hannemahuis te Harlingen. Het is voor het eerst dat de Ottema-Kingma Stichting en de Vereniging Rembrandt samen gewerkt hebben bij een aankoop.

Het gaat om een verguld zilveren dekselbokaal van 30,5 cm hoogte die in 1691 in Harlingen werd gemaakt. Dit pronkstuk werd vervaardigd voor het huwelijk van Dirk Sickes en Pijttje Jacobs Braam, twee zeer welgestelde doopsgezinden. Een paar jaar na zijn huwelijk werd Dirk Sickes voorganger van de Doopsgezinde gemeente in zijn woonplaats. Zijn bruid stamde uit een familie van houtkopers. 

De bokaal is gemaakt door Willem Anskes Zeestra, een Harlinger zilversmid, die in 1690 meester in zijn vak was geworden. Er bestaat een redelijk overzicht van hetgeen Harlinger zilversmeden hebben gemaakt en dit stuk is het allerbeste dat we kennen. Van dit model bokaal is geen ander Fries voorbeeld bekend. De kwaliteit van het drijfwerk doet het stuk tot de top van het Friese zilver behoren.

De bokaal is in zes delen uiteen te nemen. Het deksel wordt bekroond door een Bacchus, de verbeelding van de Herfst. In het deksel zijn de drie andere jaargetijden aangebracht: een zaaier voor het Voorjaar, een schaapscheerder voor de Zomer en een oude man bij een haardvuur voor de Winter. Het middenstuk van de bokaal bestaat uit een gladde binnenbeker waarin een gravering is aangebracht met de namen van het echtpaar. De bodem is voorzien van een aantal harten, een verwijzing naar het huwelijk. Een sierring met een versiering van bloemen en vogels, kan rond de binnenbeker worden geschoven. Het centrale deel, dat ook rond de binnenbeker wordt geschoven, is voorzien van personificaties van de vier jaargetijden. Een jonge vrouw met bloemen staat voor het Voorjaar, een man met korenaren voor de Zomer, Bacchus staat voor de Herfst en een oude man met een mantel en een vuurpot verbeeldt de Winter.

De nodus, het verdikte gedeelte in het midden van de beker, is voorzien van een jachtscène met een jager te paard, een jachthond, een vos en een hert. Het bovenste deel wordt gedragen door Hercules. Hij is te herkennen aan de leeuwenhuid die hij als capuchon over zijn hoofd heeft. Zijn knots ligt aan zijn voeten. In de voet van de bokaal zijn drie landschappen met een Zuid Europese sfeer aangebracht.